از کاشی نه منجر به رونق مالی

در مسجد امام و جامع مدرسه چهار باغ اصفهان، نمونههای زیبایی از این شبکهها از کاشی یا از آجری دیده میشوند، تارمیهای مسجد جامع یزد و گنبد سلطانیه و خانقاه بندرآباد وافوشته نطنز و صدها اثر کهن معماری ایران، هر یک نقشهای زیبایی را در برابر چشم میگذارند که بی شرح و بحث و گفتگو خود معرف نفاست خود هستند و نیازی به مدیحهسرایی ندارند. علاوه بر این پیرامون مرقدهای مطهر یا در حریم و پربست حرمها زره یا ضریح یا نرده فولادی و چوبی مینهادند که هر یک از اینها در خور بحث و بررسی ویژهای است که ما در اینجا چند نمونه زیبای آن را نشان میدهیم. هوای متغیر ایران، آفتاب تند و روشن، باد و طوفان، و گردباد و عقاید خاص ملی و مذهبی هم ایجاب میکردهاست که ساختمان علاوه در و پنجره و روزن پردهای یا شباکی برای حفاظت درون بنا داشته باشد. این اثر در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱ با شمارهٔ ثبت ۱۸۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ↑ «پرونده ثبتی امامزاده سیدحمزه کاشمر در فهرست آثار ملی ایران». او اصلاح کردن به سبک امروزی را ابداع کرد و رواج آن در اسپانیا به بقیه اروپا سرایت کرد.

آندره گودار دربارهٔ مجموعه بناهای مسجد و مقبره نوشته است که محورهای اصلی این بناها، که همان محور محراب آنهاست، در حدود ده درجه با یکدیگر اختلاف دارد و این اختلاف بیش از آن است که بتوان حمل بر اشتباه در نقشهٔ بنا کرد. وی افزوده است که راه ورود مقبره، که به شکلی نامناسب تعبیه شده، دلیل بر آن است که بنای مقبره به مسجد اضافه شده است؛ ولی به اعتقاد دونالد ویلبر، مقبرهٔ شیخ عبدالصمد از مسجد جامع قدیمیتر است؛ چون در نقاطی که گچ دیوارها فرو ریختهاست، قسمتی از تزیینات آجری قدیمیتر آن دیده میشود. شهر بلقیس اسفراین یکی از شهر های مهم تجاری بین راه جرجان - نیشابور در قرون سوم-چهارم مطرح بوده است . در دوران تحصیل پس از گذراندن دوره مکتب، دبستان و راهنمایی، به دبیرستان راه پیدا میکند و پس از آن در دانشگاه به تحصیل رشته عمران و راه و شهرسازی تا سطح فوق لیسانس میپردازد؛ و در سال ۱۳۶۱ به استخدام رسمی آموزش و پرورش در میآید. عبادی تلفنی با صبا صحبت کرد و گفت شما استاد بیمانندی هستید، آیا درست است که فرزند استادتان (میرزاعبدالله) به نواختن سهتار در رادیو پرداختهاست، پس از سالها به فکر سهتار نواختن بیفتید؟ کتیبهای که در ۱۳۵۲ش در این گنبدخانه کشف شد نشان داد که این گنبدخانه در ۳۸۹ق بنا شده و در نتیجه، قدیمیترین گنبدِ تاریخدار منطقه است.

شرودر نیز اظهار داشته که گنبدخانهٔ مسجد از چهار ایوان آن قدیمیتر است و ایوانها و طاقنماهای صحن به بنای موجود اضافه شده است؛ زیرا محور گنبدخانه با محور صحن مسجد اختلاف دارد و در کتیبهٔ یکی از ایوانها نیز این عبارت دیده میشود: «مسجد در داخل مسجد ساخته شده». دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرحهای سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بودهاند که بقایای بهجایماندهٔ آنها در موزههای خارجی و داخلی نگهداری میشوند. پس از رواد، پسرش «وجنا» با برادرانش در آنجا قصرها ساختند و گرد شهر دیوار کشیدند. پس از شکلگیری نهادهای آموزش عالی در کشور، این مدرسهٔ عالی به دانشکدهٔ معقول و منقول وابسته به دانشگاه تهران تحول یافت. سردر خانقاه چهار لوح مرمر دارد که یکی از آنها مورخ به ۹۱۲ق است و بر بالای در چوبی آن، تاریخ ۱۳۴۸ق دیده میشود. در پیشانی سر در نیز دو لچکی از کاشی هفت رنگ وجود دارد. نکتهٔ قابل توجه در این مجموعه تفاوت تزیینات در قسمتهای مختلف آن است: بناهای مسجد جامع و بقعهٔ شیخ عبدالصمد تماماً گچاندود و بدون تزیینات کاشی است؛ در حالی که سردر خانقاه و مناره و پایهٔ آن، که در فاصلهٔ کوتاهی از مسجد و بقعه ساخته شده، پوشیده از کاشی است.

ساختمانها مربوط به زمانهای مختلف ولی فاصلهٔ زمانی ساخت آنها به یکدیگر اندک ظرف کاشی است. از زیر لایههای گچیِ پوشش این ایوان، نوشتههایی به نظم و نثر با تاریخهای مختلف آشکار شده است؛ از جمله تاریخهای: ۸۹۹ق، ۹۴۰ق، ۹۵۱ق، ۹۹۳ق، ۱۱۷۸ق کتیبهای منظوم در ایوان شمالی ماده تاریخی دارد که خبر از تعمیرات و سفیدکاری مسجد در ۱۱۳۹ق میدهد. مطلع غزل «مژدهٔ وصل تو کو کز سر جان برخیزم/طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم» بر روی سنگ قبر درست از زیر عبارتِ «اَنتَ الْباقیُ و کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ» آغاز میشود. هماکنون بالای سر در ورودی اصلی سرای مشیر یا سرای گلشن سنگی نصب شدهاست که متن وقف نامه را بر روی آن نوشتهاند و تاریخ آن رمضان سال ۱۲۸۸ هجری قمری را نشان میدهد. همچنین ابزارهای مدلسازی و پویانمایی، آخرین نسخه از تریدیاس مکس، توانایی سایهزن (مانند انسداد محیط و پراکندگی زیرسطحی)، شبیهسازی پویا، پرتوافکنی یا ریدیوسیتی، سامانه ذره، خلق و رندر نگاشت نرمال، نورپردازی سراسری، یک واسط کاربر قابل تنظیم و زبان اسکریپتنویسی ویژه خودش و زبان پایتون را در بر میگیرد. برخی حوضخانههای بزرگ در تابستان به استخر عمومی تبدیل میشد، مانند حوضخانه محله دروازه آران در کاشان متعلق به قرن یازدهم.